پايان نامه تخفيف مجازات و تحولات آن از منظر قانون مجازات اسلامي

پايان نامه تخفيف مجازات و تحولات آن از منظر قانون مجازات اسلامي

چكيده

مسائل جزائي بخش مهمي از حقوق كشورهاي جهان را تشكيل مي‌دهد. در اين مسائل بعد از اصل برائت كه بايد در مورد متهمان به‌طوركلي موردتوجه قرار گيرد، اعمال موارد مربوط به تخفيف مجازات و يا تبديل مجازات است كه به‌نوعي بايد با شأن و منزلت متهم و جرم ارتكابي وي مطابقت داشته باشد، در بحث تخفيف مجازات اين مسئله مهم است كه در صورت وجود عوامل مختلف از قبيل موقعيت اجتماعي، همكاري با دادگاه، سوابق كيفري و ... مجازات مرتكب را به نحوي مورد تخفيف قرارداد تا متهم بتواند با به دست آوردن فرصت ديگر آينده موفقي در زندگي خود داشته باشد. به نظر مي‌رسد كه قانون مجازات اسلامي 1392 با رويكرد بهتري نسبت به قانون مجازات اسلامي 1370 مسئله تخفيف مجازات را موردبررسي قرار داده و در اين زمينه به حقوق كشورهاي اروپايي نزديك‌تر شده است در تقسيم‌بندي قانون مجازات اسلامي به حدود وديات و قصاص و تعزيرات و با توجه به تعاريف اين واژه‌ها مشخص مي‌شود كه در مباحث مربوط به حدود وديات و قصاص امكان اعمال تخفيفات جهت سبك كردن مجازات متهم وجود ندارد، بلكه در تعزيرات ممكن است با درخواست وي و شرايط مندرج در متن قانون بتوان تخفيف مناسبي به نام‌برده اعطا كرد. قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 در طي مواد 37، 38 و 39 خود به‌طور مشروح موارد مربوط به تخفيف مجازات و معافيت از آن را بيان نموده و نيز در ماده 19 طي يك اقدام ابتكاري و ابداعي مجازات تعزيري را به هشت درجه تقسيم نموده است و در ماده 37 آن، مقدار تقليل حبس را به ميزان يك تا سه درجه از مجازات مندرج دربند 37 و دربندهاي ب، پ و ت آن موارد تبديل مصادره اموال به جزاي عمومي و نيز انفصال دائم از خدمت به انفصال موقت و نيز تقليل ساير مجازات تعزيري را بيان نموده و آن را مشروط كرده است. همچنين در ماده 39 آن قانون ازجمله اقدامات قانوني صدور حكم به معافيت از كيفر را به قضات محترم مجاز دانسته كه خود نوعي اقدام نوين در سياست كيفري جمهوري اسلامي ايران به شمار مي‌رود. به نظر مي‌رسد كه اين قانون در اين مواد مربوط به تخفيف مجازات متأثر از حقوق جزاي فرانسه و انگليس بوده و قانون‌گذار ايران دريچه‌هاي نويني از مجازات و مباحث مربوط به آن را با نگاه به حقوق كشورهاي اروپايي پايه‌گذاري كرده است.

فهرست مطالب

عنوان                   صفحه

چكيده 1

مقدمه. 2

الف) بيان مسئله. 2

ب) پيشينه پژوهش... 4

ج) پرسش‌هاي اصلي پژوهش... 5

د) فرضيه‌ها 5

ه‍) اهميت و ضرورت پژوهش... 5

و) روش تحقيق. 5

ز) ساماندهي تحقيق. 6

فصل اوّل: كليات (مفاهيم، مباني و تاريخچه)

1 ـ 1 ـ جرم........................8

1 ـ 1 ـ 1 ـ تعريف لغوي جرم. 8

1 ـ 1 ـ 2 ـ تعريف اصطلاحي جرم. 8

1 ـ 1 ـ 3 ـ جرم در اصطلاح قانون. 8

1 ـ 2 ـ حقوق جزا 8

1 ـ 3 ـ مجازات.. 9

1 ـ 4 ـ تعريف مجازات از ديدگاه حقوقدانان. 9

1 ـ 5 ـ انواع مجازات.. 10

1 ـ 5 ـ 1 ـ انواع مجازات اصلي.. 10

1 ـ 5 ـ 1 ـ 1 ـ حدّ. 10

1 ـ 5 ـ 1 ـ 2 ـ قصاص.... 11

1 ـ 5 ـ 1 ـ 3 ـ ديه. 12

1 ـ 5 ـ 1 ـ 4 ـ تعزير. 13

1 ـ 5 ـ 2 ـ مجازات تبعي.. 18

1 ـ 5 ـ 3 ـ مجازات تكميلي.. 19

1 ـ 5 ـ 3 ـ 1 ـ شرايط مجازات تكميلي.. 19

1 ـ 6 ـ مفهوم اصل فردي كردن مجازات.. 20

1 ـ 7 ـ ويژگي‌ها و خصوصيات مجازات.. 20

1 ـ 8 ـ اصول حاكم بر مجازات.. 21

1 ـ 9 ـ اهداف مجازات.. 22

1 ـ 10 ـ تخفيف... 24

1 ـ 11 ـ تخفيف مجازات.. 24

1 ـ 11 ـ 1 ـ مباني تخفيف مجازات... 25

1 ـ 11 ـ 2 ـ تخفيف مجازات و معافيت از آن. 25

1 ـ 11 ـ 3 ـ علل تخفيف مجازات... 26

1 ـ 11 ـ 4 ـ هدف از تخفيف مجازات... 27

1 ـ 11 ـ 5 ـ بررسي تخفيف مجازات ازلحاظ سير تاريخي و تقنيني.. 27

فصل دوم: تخفيف مجازات در قانون مجازات اسلامي 1370،  1375 و قوانين مرتبط ديگر

2 ـ 1 ـ معاذير قانوني (تخفيف قانوني) ..........................................................................................................37

2 ـ 2 ـ تقسيمات معاذير قانوني.. 37

2 ـ 3 ـ برخي مصاديق معاذير قانوني.. 39

2 ـ 4 ـ ويژگي معاذير قانوني.. 39

2 ـ 5 ـ تفاوت معاذير قانوني معاف كننده از مجازات با علل مانع مسئوليت كيفري.. 40

2 ـ 6 ـ تخفيف قضائي.. 40

2 ـ 7 ـ مجازات مشمول ماده 22. 41

2 ـ 8 ـ موارد تخفيف قضائي.. 45

2 ـ 8 ـ 1 ـ كيفيات باعث ارفاق دادگاه. 46

2 ـ 8 ـ 2 ـ جهات تخفيف مجازات... 47

2 ـ 9 ـ نحوه اعمال تخفيف مجازات.. 49

2 ـ 10 ـ تبديل مجازات و رابطه آن با مجازات.. 50

2 ـ 11 ـ موارد خاص تبديل مجازات.. 51

2 ـ 12 ـ دادرسي مربوط به تخفيف يا تبديل مجازات.. 53

2 ـ 13 ـ ساير جهات مؤثر در تخفيف مجازات.. 54

2 ـ 14 ـ اختيارات دادگاه در مورد اعمال تخفيف مجازات.. 54

2 ـ 14 ـ 1 ـ جهات تخفيف مجازات در شرايط تعدد جرم. 54

2 ـ 14 ـ 2 ـ‌ جهات متعدد براي تخفيف... 55

2 ـ 14 ـ 3 ـ ميزان تخفيف مجازات... 55

2 ـ 14 ـ 4 ـ قلمرو اعمال كيفيات مخففه. 56

2 ـ 15 ـ تخفيف مجازات در قوانين ديگر غير از قانون مجازات اسلامي 1370،1375. 56

2 ـ 15 ـ 1 ـ مواد مربوط به قانون جرائم نيروهاي مسلح.. 57

2 ـ 15 ـ 2 ـ مواد مربوط به قانون برنامه توسعه اقتصادي اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران. 57

فصل سوم :تخفيف مجازات در قانون مجازات اسلامي 1392

3 ـ 1 ـ مواد قانوني مربوط به تخفيف مجازات.. 60

3 ـ 2 ـ جهات تخفيف مجازات در قانون مجازات اسلامي 1392. 62

3 ـ 3 ـ آثار اعمال كيفيات مخففه. 66

3 ـ 4 ـ تخفيف مجازات و معافيت از آن. 68

3 ـ 5 ـ شرح مواد مربوط به تخفيف مجازات در قانون مجازات اسلامي 1392. 69

3 ـ 6 ـ مهم‌ترين نكات كيفيات مخففه قضايي بر مبناي مواد 37-39 ق.م.ا: 89

3 ـ 7 ـ امكان معافيت با اختيار قاضي در مجازات‌هاي تعزيري درجه 7 و 8. 90

3-8- تخفيف مجازات در شرايط تكرار جرم. 91

3-9-تخفيف مجازات در شرايط تعدد جرم. 91

3 ـ 10 ـ انواع مجازات‌هاي جايگزين حبس در قانون مجازات اسلامي 1392. 91

3 ـ 11 ـ شرايط عمومي اعمال مجازات‌هاي جايگزين حبس... 92

3 ـ 12 ـ موارد ممنوعيت اعمال مجازات‌هاي جايگزين زندان. 93

3 ـ 13 ـ مجازات‌هاي جايگزين حبس در قانون مجازات اسلامي 1392. 93

3 ـ 14 ـ تبديل مجازات در قانون مجازات اسلامي 1392. 96

3 ـ 15 ـ دامنه ماده 38 قانون مجازات اسلامي بر اساس نوع مجازات و واكنشهاي اجتماعي.. 98

3 ـ 16 ـ تخفيف مجازات در ساير قوانين.. 98

3 ـ 17 ـ آثار اعمال كيفيات مخففه. .......105

3 ـ 18 ـ كيفيات مخففه قضايي.. 106

3 ـ 19 ـ از زندان تا كيفر زدايي.. 108

نتيجه‌گيري.. 115

پيشنهاد‌ها 117

منابع. 119

چكيده انگليسي.. 121